Autora: Lorena Toimil Mato

1.ª Actividade :

Descubre quen é o Apalpador

Obxectivo:

O obxectivo desta actividade é que os rapaces/rapazas, mestres/as e as familias do alumnado coñezan a figura e tradición do Apalpador.

Medios humáns:

Alumnado, profesorado do centro, e tamén as familias do alumnado.

Medios materiais:

Papel continuo, témperas, cartolinas e rotuladores.

Desenvolvemento:

Faise un debuxo dun Apalpador ben grande e colócase nun corredor do centro onde o poida ver todo o alumnado, profesorado e tamén as familias do alumnado que cada día se achegan á escola cos seus fillos/as. Ao lado do debuxo, cada dous días póñense preguntas acerca desta personaxe mítica galega. O profesorado, alumnado ou calquera membro da súa familia teñen que contestar a estas preguntas. Algúns exemplos son:
-1º cartaz: “Sabes quen son? Se me coñeces escribe o nome?” ( teñen unha folla debaixo para escribir seu nome. Ao cabo dos dous días aparece a resposta. “Pois non son Ramón, nin …coma pensaban algúns pero sí o Apalpador”.
-2º cartaz: “Pero que é o que apalpa?” aparece unha táboa onde os nenos/as deben poñer unha cruz na parte do corpo acertada.
-3º cartaz: Aparece a letra da cantiga que lle cantaban os pais aos rapaces mentres agardaban a chegada do vello carboeiro. A cantiga está incompleta, polo tanto o público deberá completala coas palabras axeitadas.

Conclusión:

Despois de facer tódalas preguntas que se queiran, como remate da actividade, o alumnado escribe nun mural, ao lado do debuxo do Apalpador, todo o que foi descubrindo acerca desta figura e a súa tradición.

 

2.º Actividade:

Esta noite chega o Apalpador

Obxectivo:

Con esta actividade preténdese que afloren as emocións do alumnado máis pequeno do centro ao recrear esta tradición.

Medios humáns:

Alumnado (infantil e 1º ciclo de primaria) , profesorado e familias.

Medios materiais:

Disfraces, castañas e agasallos, papel continuo e témperas.

Desenvolvemento:

Dramatízase na aula a chegada do Apalpador ás casas, con toda a carga emocional que require este momento para os máis pequenos.
Préstase moita atención á preparación previa, a ambientación da aula, a caracterización das personaxes…

Conclusión:

Fanse varias representacións para diferente público, alumnado doutras aulas, mestres e familias.

 

3.ª Actividade:

Xogo do Apalpador

Obxectivo:

Preténdese que os rapaces e rapazas se divirtan con este gran xogo que ten como temática a figura do Apalpador e súa tradición.

Medios humáns:

Alumnado e profesorado.

Medios materiais:

Papeis,debuxos e fotografías, dado.

Desenvolvemento:

Elabórase un gran taboleiro con debuxos dos nenos/as, fotografías… Repartidos os alumnos/as por grupos deben tirar o dado, mover a súa ficha e superar a proba que se indica na casilla. Así van avanzando ata chegar á meta. Algunhas das probas estarán relacionadas coa figura do Apalpador e a súa tradición, como por exemplo, probas de: adiviñar (somos dous iguais, e imos co Apalpador para que non se molle nas lameiras); cantar (Vaite logo meu meniño); debuxar (debuxar a súa pucha e que os demais adiviñen); mímica (imitar o vello carboeiro), equilibrio (con castañas na cabeza)…
En varias casillas aparece o debuxo do Apalpador. Cando alguén cae nesa casilla érguense todos para cantar, acompañando con xestos, a canción do Apalpador, que di asI: “Polo Nadal, polo Nadal, xa chega o Apalpador…”